Անեմիա.արդյունավետ և անվտանգ թերապիա

Խոսքը տարածված ախտաբանության`    անեմիայի մասին է: 

Անեմիան կամ սակավարյունությունը բնութագրվում է հեմոգլոբինի խտության նվազմամբ (տղամարդկանց մոտ 130գ/լ-ից, կանանց մոտ`   120գ/լ-ից պակաս) և, մեծ մասամբ, արյան մեջ էրիթրոցիտների ծավալով (տղամարդկանց մոտ`   39%, կանանց մոտ`   35%): Անեմիան միշտ երկրորդական է, այսինքն այն ուղեկցում է որևէ հիվանդության, որպես ախտանշան:

Սակավարյունության առավել տարածված տեսակն է երկաթանբավարարության անեմիան (ԵԱԱ): Այսօր ԵԱԱ-ն կազմում է սակավարյունության բոլոր դեպքերի 98%-ը: ԵԱԱ զարգացման ռիսկի խմբում են վերարտադրողական տարիքի կանայք, հղիները, կերակրող մայրերը, և փոքրահասակ երեխաները: 

ԵԴԱ զարգացման հիմնական պատճառներն են.

• տարբեր հիվանդությունների պատճառով, տարբեր տեղակայման արյունահոսությունները (ստամոքս-աղիքային, արգանդային, քթային, երիկամային),
• աղիներում սննդի հետ ստացված երկաթի յուրացման խանգարումը,
• օրգանիզմում երկաթի ավելացած պահանջարկը (հղիություն, կերակրում, ինտենսիվ աճ և այլն),
• երկաթի ալիմենտար անբավարարություն (անբավարար սնունդ, անորեքսիա, բուսակերություն և այլն):  

ԵԴԱ զարգացման սկզբնական փուլում  երկաթի անբավարարությունն օրգանիզմում վատացնում է երկաթպարունակող հյուսվածքային շնչառության ֆերմենտների ֆունկցիան: Դրա հետևանքով զարգանում են բազմաթիվ տրոֆիկ խանգարումներ (մաշկի չորություն, եղունգների կոտրտվածություն, մազաթափություն): Հետագայում խանգարվում է նաև հեմոգլոբինի ձևավորումը: 

Անեմիայի բուժման հիմնական սկզբունքների շարքում են.

• երկաթի անբավարարության հիմնական պատճառների վերացում,
• օրգանիզմն ապահովել ամինաթթուների, սպիտակուցների, վիտամինների և միկրոտարրերի բավարար քանակով, 
• ստամոքսի և բարակ աղու էպիթելի կառուցվածքի և գործառույթի կարգավորում, որոնք կարևոր դեր են խաղում սննդի հետ օրգանիզմ ներմուծված երկաթի յուրացման համար:  

Բայց միայն երկաթի բարձր պարունակությամբ (միս, լյարդ, ոլոռ, լոբի և այլն) սննդակարգը բավարար չէ տվյալ տարրի անբավարարությունը վերացնելու և ԵԱԱ-ն բուժելու համար: Սննդի հետ ներմուծվող երկաթի քանակությունը չի համապատասխանում այն քանակին, որը ներծծվում է ստամոքս-աղիքային ուղիում: Օրինակ, եթե չափահաս տղամարդը օրական լիարժեք սննդի հետ ստանում է 18 մգ երկաթ, դրանից յուրացվում է ընդամենը 1-1,5 մգ-ը, իսկ կանանց մոտ 12-15 մգ-ից յուրացվում է ընդամենը 1-1,3 մգ-ը: 

Այդ պատճառով էլ ԵԱԱ համապատասխան բուժումն անհնարին է առանց երկաթ պարունակող դեղպատրաստուկների: Դրանք ստամոքս-աղիքային ուղիում սննդի մեջ պարունակվող երկաթից առավել լավ են յուրացվում: Դեղպատրաստուկն ընտրելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել, որ ԵԱԱ դեպքում հեմոգլոբինի ցուցանիշի համապատասխան աճը կարելի է ապահովել միայն, երբ օրգանիզմ է ներմուծվում 30-100 մգ երկվալենտ երկաթ: Եվ, քանի որ, ԵԱԱ ֆոնի վրա երկաթի յուրացումը աճում է մինչև 25-30% (համեմատած 3-7% նորմայի հետ), պացիենտին անհրաժեշտ է նշանակել օրական 100-300 մգ երկվալենտ երկաթ: 

Բացի դրանից, բուժման սխեման անպայման պետք է ներառի ասկորբինաթթու, որը նպաստում է երկաթի լավ յուրացմանը, ընդ որում, նրա պարունակությունը պետք է 2-3 անգամ գերազանցի երկաթի պարունակությանը: Թերապիայի արդյունավետությունը նշանակալիորեն բարձրացնելու համար հարկավոր է նաև ֆոլաթթու և վիտամին B12 ընդունել, որոնք արյունաստեղծ բջիջներում ուժեղացնում են ԴՆԹ սինթեզը, ինչպես նաև կարգավորում են օրգանիզմում երկաթի մետաբոլիզմի ցիկլը: 

"Фармацевтический вестник"